Handia izanen naizenean

Álvaro Yunque idazle argentinarraren benetako izena Arístides Gandolfi Herrero zen, La Platan jaio zen 1889ko ekainaren 20an eta 1982ko urtarrilaren 8an hil zen.

Denetarik idatzi zuen: ipuinak, dramak, lan historikoak, saiakerak eta abar; baina batez ere, poeta izan zen. Kazetaritzan lan egin zuen, El Patriota astekariaren zuzendaria zelako kartzela eta herbestea ezagutu zituen 1945an. 1977an militarren diktaduraren garaian, zentsura jasan zuen; adibidez, Jorge Rafael Videlak eta Albano Harguindeguyk lege-dekretu banaren bitartez bere liburuak erretzea agindu zuten.

Hauxe duzu Gontzal Mendibilek abestutako euskal bertsioa:

Handia izanen naizenean          Handia izanen naizenean, ama,       eskailera bat eginen dut       izarrak biltzera joateko.       para ir a coger estrellas.       Boltsiloak izarrez eta       kometaz beterik jetsiko naiz,             eskolako lagunen artean       banan bana banatzera.       Baina zuri, amatxo,       ilargi betea ekarriko dizut             argi indarrik gastatu gabe       etxea argi dezazun.

Hemen Álvaro Yunqueren jatorrizko hitzak eta Joseba Sarrionandiak idatzitako euskal bertsioa:

CUANDO SEA GRANDE	HANDIA IZANENE NAIZENEAN
Mamá: cuando sea grande voy a hacer una escalera tan alta que llegue al cielo para ir a coger estrellas. Me llenaré los bolsillos de estrellas y de cometas, y bajaré a repartirlos a los chicos de la escuela. Pero a ti voy a traerte, mamita, la luna llena, para que alumbres la casa sin gastar en luz eléctrica.	Handia izanen naizenean, ama, eskailera bat eginen dut zeruraino bezain gorakoa izarrak biltzera joateko. Boltsiloak izarrez eta kometaz beterik jetsiko naiz, eskolako lagunen artean banan bana banatzera. Baina zuri, amatxo, ilargi betea ekarriko dizut argi indarrik gastatu gabe etxea argi dezazun.

Karaokea: Gabi de la Maza

2015-10-30, Gontzal Mendibil (bideoa)

Hauxe da Plentzia Telebistari esker ekoiztutako bideoa:

2015-10-30, Gontzal Mendibil (argazkiak)

Hauek dira Gontzal Mendibil gurekin egon zeneko egunean hartutako zenbait argazki:

Klik egin hemen Josuneren argazkiak eskuratzeko

Klik egin irudiaren gainean Jaiok hartutako argazkiak ikusteko

2015-10-30, kantujiran Gontzal Mendibilekin

Gontzal Mendibil abeslaria Plentziara etorri delarik omenaldi bat antolatu dio Plentzia Kantagune taldeak eta bide batez kalez-kalez kantuan ibiltzeko asmoa daukagu. Ibilbidea hauxe izango da: Eliza Enparantza, 21:00etan (gutxi gora behera) Erribera Kalea, 21:30etan (gutxi gora behera) Zubiko Enparantza, 22:00etan (gutxi gora behera) Hona hemen ibilbidearen mapa. Txintxeten gainean sakatzean, pausagune bakoitzan kantatuko ditugun abestien izenburuak irakurriko dituzu: Ikusi Kantujiran Gontzal Mendibilekin ibilbidea mapa handiago batean

III. Kantalaguna: Gontzal Mendibil

GONTZAL MENDIBIL

Gontzal Mendibil abeslaria Plentziara datorkigunez hitzordu hau daukagu berarekin eta zurekin: Eguna: urriaren 30ean, ostirala  Ordua: 19:00etan Tokia:  Goñi Portala Ondoren, kantujira bat egingo dugu herritik. Eta bukatzeko, afaria prestatu dugu frontoian 22:30etan. Afarirako izena eman nahi baduzu plentziakantagune@gmail.com helbidera idatz ezazu ahalik eta lasterren. EGUNERAKETA (2015/10/24): dagoeneko tokirik ez dago afarirako. EGUNERAKETA (2015/10/24): dagoeneko tokirik ez dago afarirako: Afariak 15€ balio du eta diru sarrera hemen egin behar da: 2100 4987 61 2100214808 LA CAIXA - PLENTZIA

Kanpotik zatozentzat, hona hemen Goñi Portala aretoa non dagoen. Zubia zeharkatu, aurrez aurre aurkituko dituzun eskailerak igo eta eskuinera edo ezkerrera jo bide bietatetik Azurtegiondo plazara heltzerik dagoelako: Goñi Portala Elizaren atzeko kantoian dago, Kale Barria deitzen den kalean dago.

Georgia, hizkuntza eta kantua (Gontzal Mendibil)

Georgia, hizkuntza eta kantua

Badira sei bat urte lagun talde musikari euskaldun bat Kaukaso aldean dagoen Georgia herrialdean izan ginela. Gure joan-etorria korapilatsua izan bazen ere bizi izandakoa ez dut ahazteko!.  

Durangoko azokak aurten Georgiar (kartulien) literatura ekarri digu gugana. Antza denez gure georgiar idazleek ere ez dute honantz etortzeko errez izan. Tamalez, etorteko ziren lau idazleetatik, hainbat oztopo jasan ostean eta bidaiatzeko baimenik lortu ezean, bik besterik ez dute etortzerik lortu.

     Bidaia haren oroimen biziak dauzkat oraindik gogotan. Georgiarrek gure bihotzak hunkitu eta barruak murgierazi zituzten orduan. Harrera ezin hobea egin ziguten. Nire ustez, lekuak baino lekukoak dira estimatuago bidaietan eta horixe gertatu zitzaigun, bertako jendeak liluratu egin gintuela. Hitza betetzen zekitenak ziruditen kartuliarrek, zerbaiten beharrean bageunden, beti laguntzeko prest agertzen zitzaizkigun. Eta benetako eskasian egon arren, tabernetan, hoteletan edo jatetxetan, bertako langileek ez zizuten inondik inora propinarik onartuko.

  

 Ordutik hona sarritan izan dugu albiste Georgia, eta dirudienez gure herriaren antzera han ere ez dute lasaidurarako aro onik. Lurralde korapilatsua izan da historian zehar eta hala dirau egun ere.

 Historia luzea, jantzia baina gora-beheratsua dute georgiarrek. K.a. IV mende, erromatarrek eta grekoek Iberia izenaz deitzen zieten Georgiarrei.  Beraz, iberotarrak ziren georgiarrak. Bada ibero horiek gure lurralde hauetarantz etorri zirela  diotenik. Badira baita gure hizkuntza eta georgiaren arteko parekotasuna begi bistan jartzen dutenik ere. Aintzinako iberoen aztarna omen da euskera, hangoxekoen irla. 

Eta konpareketan hasita, hizkuntzaren aztarnetan murgilduta eta antzekotasunera begira fonemen antzekotasuna ageri agerian da. Toponimiara bagatoz ere han Artxanda, aran, uri, pasanauri, ura, zemendia, artoa, aramotz, iber, guria, txitxia eta halako hitzak neuk entzunak eta ikusiak ditut. Hizkuntzalariek eta hortan dihardutenek badute oraindik zer ikertu, baina gaurkoen begiez entzumenez edo adimenez baino, atzokoen irudimenez eta aztarnaz eta arrazto haien bizitasunez  ikertu dezatela eskatuko nieke.

Hizkuntzaren tonoa, esanak egitura ez da idatzitako textoetatik bakarrik aztertu behar, hala uste dut, barruko adimenak eta entzumenak argituko dizkigu gauza asko, berez zientziak hotz hotzean argituko ez digunak, jakinda gainera kasu hontean, gurea, alfabeto erromanoa dela eta beraiena zirilikoa.

Beraz kontu egiten diot: Jon Keats poeta britainiarrak dinoanari ”zertan ez nago ziur bihotzaren garbitasunaz eta irdudimenaren egiaz ez bada: eta irudimenak edertasuna hartzen duena egia izan behar”.

Ba da bestetik gure artean parekotasunetara joanda izaera ere parekoa dugula eta jateari eta janarekiko diogun miresmen hori ere berdintsua dela dionik. Jan, edan eta kantatu hori bait da Georgiar batek egin beharreko betebeharrik derrigorrezkoenak, eta nola ez, otorduan brindisak, topa eta topa, orain gure herriaren etorkizunarengatik eta bi minututako berbaldia, gero gure emakumezkoen zoriontasunarengatik, geroago gure umeen ondasunagatik eta horrela jatordu osoan zutik jarri eta topa. 

Georgiak 70.000 km2 dauzka, Euskalherria hiru aldiz; eta sei milioi biztanle. Lurralde berdea, menditsua, antzinateko historiaz betea, baina lurralde zaila, gertarera gogorrek suntsitua eta sakabanatua, isolatua; ekialdean Azerbaiyan eta Dagestan ditu auzo, goialdean Txetxenia, behealdean Turkia eta Armenia eta mendebalderantz  itsas beltza.

Tartaroak XIII. mendean sartu eta inbaditu zuten gaur Georgia dugun herrialdea. Gune korapilatsua eta nahaztua dugu Kaukaso aldea, ez da oraingoa, Persiarrek eta Bizantziar inperioa handiak han izan ziren konkista nahian urte luzez. 1795 aldera Persiarrek txikitu zuten Tblisis Georgiarren hiriburua. Handik lasterrera Errusiar imperio handiaren menpe gelditu zen Georgia. Orain hamasei bat urte birujabetasuna lortu ba zuten ere, gaur egun Errusia eta Georgiaren arteko tirabirak handiak dira. Liskarrean diraute egun. Eta 1999z geroztik, hau da, Putin boterean dagoenetik areagotu besterik ez dira  egin areriotasunak. Moskuk bertan hainbat base militar ditu eta ez dute oraingoz uzteko asmorik agertu.

Putinek, georgiarren kontrako akusazio gogorrak bezain ankerrak jaurti izan ditu sarri askotan. Georgiak ez duela terrorismoaren kontrako laguntzarik eskeintzen eta Txetxeniar gerrilarie armaz hornitzen dietela batetik eta lurralde hura terrorista errefuxiatuen babesleku bihurtu denaren akusazioz. Moskuk ordudanik, georgiar ekonomiari min egin izan dion blokeoa jarriz.

Kantuak dion bezalaxe, ez dira beraz garai onenak kartuliarrentzat. Baina politikaren zailtasunak ahaztu barik eta  egunerokotasun deserosoak kontuan hartuta, egunotan georgiarren literaturaz aditzeko eta entzuteko parada eta gozamena izango dugu Durangoko azokan. Hango bi idazle entsutetsu etorri dira gugana, geuk ere beraien sorkuntzen berri jakin dezagun.

Bi gauzak salbatu izan digu Georgiarren etorkizuna, bata hizkuntza (hizkuntza zaindu eta landu behar den lehen balorea baita) eta bestea, kantua, eta bi hauexengandik gaude bizirik georgiarrok, hauxe ziozkun bertako lagun batek eta inoiz kontatu izan dudan gertaera  hunkikarri bat esan zigun gure lagunak: Georgiarrek mendizaleak baitira, Kaukaso iparrean 6 mila metrotik gorako mendigainak daude eta gertaera triste bat bizi izan dutenaren berri eman ziguten. Ba omem zihoazten lau georgiar gazte bertako mendi mitiko bat eskalatzera eta zorigaitzez lauetariko bat kordadan labanka egin eta zintzilika geratu omen zen beste hiruren pentzu eta hauen indarren menpe. Gauza gutxi egin zezaketen hiru lagun hauek, indarrak ere denbora pasaz ahultzen zihoazen eta  zintzilik zegoen laugarren honek kordela mozteko oihukatzen baitzien, baina nola moztu, nola utzi laguna hiltzen, eta laurak arriskuan eta indarge. Zintzilika zegoen hura kantatzen hasi baitzen ozen eta tinko, hauxe bait da hiltzeko prest dagoenaren seinale, georgiarrek kantatzen hiltzen baitira eta kantua oihartzun bihurtzen baita belaunaldi luzeetan. Horrelaxe hiltzen ziren georgiar lagunik onenak eta kantu hoiekin salbatu omen zen Georgia.

     Euskaldunok ere berdintsu egiten omen duzue, kantatu eta zuen hizkuntza zaindu, zihoen kontalariak. Badakigu euskaldunok aspaldidanik ari zaretela zeuenari eusten, nortasuna gordetzen, eta erroak mantentzen. Georgiarrentzat lurrari maitasuna eskeintzea eta bizitzari errespetoa gurtzea dira izaterik preziatuenak. Guk betidanik apreziatu dugu bakea, gure maitasunez utziko diegu gure hurrengoei, pasa diezaiegun gure semeei gure ohiturak, gure izatea eta gure baloreak, beraiek ere zintzo eta leial defendi ditzaten, halako hitz esanguratsu ederrekin agurtu ziguten.

Behar bezalako harrera eskeini diezaiegun. Georgiarrengandik egiten dut topa! eta Georgiarren hizkuntzak eta beraien literaturak oparotasuna euki dezan!

Gontzal Mendibil

Kantaria hil dute (Gontzal Mendibil)

Kantua, urrezko mito jolastia       -Homero-    KANTARIA HIL DUTE    Orain ez asko    aho betez kantatzen genuen,    halako baten, isilduz,    entzule bihurtu ginen.    Kantaria hil dute    hil dute kantua    isilarazi digute    barruko soinua.    Harrabotsa eta lotsa    ulergaitza dena    zaratarekin ito da    kantariaren lana.    Kantaria isildu da    jada ez da kanturik    ez ei dugu entzun nahi    txorien txiorik.    Kantu-ele ederrek    baretzen zituzten bihotzak    babesten gintuen    kantuaren hotsak.    Kantuen adostasunean    kantatzen genuen aldian    baztertu da, mututu da    kantuen durundia.    kantua esperantza zen    elkarguneko poza eta malkoan,    gure baitan eta zainetan    iradokitzen zigun desioan.    Kantua ezintasunen egarri    negar eta plazerren betegarri       kantaria gure nahien iragarle       samin guztien ordezkari.    Eta isilaraziz    deiadar handiz    zarata kantu    digute bihurtu.    Kantariak    kantatzea du helburu    beraz:       kantuz bizi       kantua jaurti       kantuari eutsi       kantuz jantzi       kantuz maite       kantuz auzi       kantuz jaso       kantuz giro       kantuz penaz       kantuz pozik       kantuz kantu       kantuz beti.    (Hitzak: Gontzal Mendibil)

Kantakidetza (Gontzal Mendibil)

KANTAKIDETZA    Kantu kantari    gugana dator    gugandik doa kantua.    Kantuz bihotza    kantuz bizitza    kantuz alegeratzen gogua.    Kantagintzari    jartzen diogu    geure poza eta arima.    Kantu kantari    dugu ahotsa    saminak leuntzeko egina.    Kantu kantari    ari natzaizu    biziari kantua emanez    kantu kantari    laztantzen dugu    adiskidantza adorez.    Kantu ta kanta    kantuak lantzen    pasatzen ditut egunak.    Kanta ta kantu    elkarkidetzan    eiten ditugu lagunak.    KANTUZ BIZI    KANTUZ JAURTI    KANTUARI DIOGU EUTSI    KANTUZ MAITE    KANTUZ ERNE    BIZITZA KANTUZ DUGU JANTZI.       KANTUZ POZIK    KANTUZ PENAZ    KANTUZ DIHARDUT BIDEAN    KANTUZ KANTU    KANTUZ BETI    KANTU KANTARI EKINEAN.    Izotz eta haize,    eguzki euri    gogoa eta sentipen.    kantuaren hotsak    jaurtitzen ditut    bizi baten oroimen.    Ur jarioaren    indarrean dagi    kantari kantakidetza.    Kolore anitzeko    promesan biziz    kantuan dugu esperantza    Kantu ederrez    loratzen dugu    hitza eta irudimen.    Kantu eleak    lurra babesten    ta gizakia du ontzen    Kantuak ditu    ezintasunak    aldi batean aldentzen    kantuz bizi da    buztangorria    kantuz digu eguna alaitzen.       KANTUZ BIZI    KANTUZ JAURTI    KANTUARI DIOGU EUTSI    KANTUZ MAITE    KANTUZ ERNE    BIZITZA KANTUZ DUGU JANTZI.    KANTUZ POZIK    KANTUZ PENAZ    KANTUZ DIHARDUT BIDEAN    KANTUZ KANTU    KANTUZ BETI    KANTU KANTARI EKINEAN.    Negar plazerren    betegarri da    kantuaren bizimina.    Gure nahiaren    iragarle da    kanturako dugun estima.    Osasuna ta    adiskidetzan    kantuan dugu esperantza.    kantatzen duenak    bizirik darrai    bizi pozen elkargintzan.    KANTU KANTA    KANTUKA    KANTAKIDETZA KANTARI.    KANTUZ KANTU    KANTIKAN    GAU ILUNEAN IZAR BI.    KANTUZ KANTA    KANTUAN    ELKARKIDETZAN KANTARI.    KANTAK KANTUZ    BIZITZAN    SAMINAK LEUNTZEN GOGOTIK.    (Hitzak: Gontzal Mendibil)

2013-05-10, ostirala, entsegua

Maiatzako lehen entsegu eta kantujirarako deialdia: Eguna: maiatzaren 10ean, ostirala  Ordua: 19:00etan Tokia: Kristo Baseliza Saio honi lotuta Gontzal Mendibil abeslariari dagokion 20. fitxa fitxa prestatu da. Entsegu honetan Gontzal Mendibilen diskografiatik hartutako hiru abesti ikasiko ditugu: Kapitalismoak (Hitzak eta musika: Jesus Mari Markiegi). Kantutegiko 102. orrialdean dagoena, 20. fitxa Laster laster (Hitzak: Bittor Kapanaga | Musika: Gontzal Mendibil). Kantutegiko 110. orrialdean dagoena Bagare (Hitzak: Bittor Kapanaga | Musika: Gontzal Mendibil). Kantutegiko 30. orrialdean dagoena Gontzal Mendibil kantariarekin harremanetan jarrita, besarkada estu bat bidaltzen digu eta horrekin batera bi poema: Kantakidetza eta Kantaria hil dute.

Convocatoria del primer ensayo y kantujira de mayo: Día: 10 de mayo, viernes  Hora: 19:00 h Lugar: Ermita del Cristo Como complemento a esta sesión se ha redactado la correspondiente ficha (20. fitxa) dedicada al cantante Gontzal Mendibil. Se han elegido las siguientes tres canciones tomadas de la discografía de Gontzal Mendibil: Kapitalismoak (Hitzak eta musika: Jesus Mari Markiegi) página 102 del cancionero y ficha 20 Laster laster (Hitzak: Bittor Kapanaga | Musika: Gontzal Mendibil) página 110 del cancionero Bagare (Hitzak: Bittor Kapanaga | Musika: Gontzal Mendibil) página 30 del cancionero Puestos en contacto con Gontzal Mendibil, nos envía un abrazo y nos hace llegar estos dos poemas Kantakidetza y Kantaria hil dute.