Guk dakigula, Orhiko Xoria poemaren lehen ahapaldia kantatzen da soilik. Baina, jarraian erakusten dugu Orhiko Xoria kantu ezaguna osorik Kantu, Kanta, Khantore liburuan jasota dagoen bezala:
ORHIKO XORIA
Orhiko xoria Orhin bakean da bizitzen,
bere larre saietan ez da hura unhatzen;
han zen sorthu, han handitu, han ari zen maithatzen,
han bere umen artean, gozoki du kantatzen.
Urusa harek bezala egiten dakiena!
Orhin sorthu eta Orhin gazte zahartzen dena!
Aditzez baizen ez daki zer den kanpoko ona,
bainan aldiz aldiz jastatzen du etxeko zoriona.
Bego etxeko xokoa oraino nor-berari!
Bego ait'amen etxola haurrik hazienari!
Etxea bethi etxea da, zenbat den itsusgarri,
kanpokoa bethi kanpokoa da, zenbat edergarri!
Etxean pena guziak dirade kontsolatzen,
etxean zauri minenak noratbait ere hesten;
irriak, solas gozoak, non dirade han baizen,
gau-aldera familia denean bateratzen?
Familiako bizia, zein zaren plazertsua!
Zutaz gabetua dena zertaz da gabetua?
Umezurtza baten pare dabila herratua,
ezin bere bihotzaren aurkhituz sosegua.
Zenbat urrikari dudan bizi dena kanpoan,
bera da beretzateko mundu huntan osoan;
jendez da sethiatua eta da desertuan!
Laguntza onik ez duke bere behar-orduan.
Etxeko txarra hobe da ezenetz atze ona;
atzeak ez du balio etxekorik txarrena:
Hori da alde orotan kurri duan errana,
bainan ongi aditzeko frogatu behar dena.
Nik segurik zinez dakit nolako den kanpoa:
Itxura hainintz du eta funts hainitz txarrekoa,
Etzaitela hari fida, leguna du mintzoa,
baina gero sartzen dautzu ezten phozoatua.
Beraz gutarik bakhotxa etxean egon dadin,
Orhin sorthu balinbada, egon dadila Orhin!
Zertako hainbertze urhats zorionketa egin?
Etxean du zoriona nork berak berarekin!!!
G. Haroztegi (1859)
Jean Duvoisin —izengoitiz Gazteluberri— (Ainhoa, 1810 - Ziburu, 1891)
Aurrekoarekin nagusiki bat dator Jean-Pierre Duvoisin (1810-1891) aduanetako kapitainaren koadernoan jasota dagoena (http://www.bilketa.eus/eu/bildumak/gure-hautaketa/931-duvoisin-kapitainaren-kaierak-1810-1891#k1-17). Etcheko chokhoa izenbura alde batera utzirik, esan dugun bezala aurrekoarekin bat dator, baina, gauzak zer diren, alderik egon badago kantatzen dugun ahapaldi bakarrean, lehenengoan:
ETCHEKO CHOKHOA
Orhiko choria Orhin lakhetik da bizitzen,
bere larre-saietan ez da hura unhatzen;
han zen sorthu, han handitu, han hasi zen maithatzen,
han bere umen artean, gozoki du kantatzen.
Duvoisinen lehen kaierako hamazazpigarren kantaren zatia (kanta osoa hemen)
Bestalde, informazio iturburu biren artean bada garrantzi handiagoko beste desakordio bat: egilea. Kantu, Kanta, Khantore liburuan G. Harozteguy aipatzen da eta Duvoisinen kaieran Gorostarsou abadea, 1859 urteari dagokiola iturburu biak ados daude, zalantza horren erantzuna:
| Jean Gorostarsou Etxenik idazlea Ezpeletan sortu zen 1829ko azaroaren 13an eta Senperen zendu zen 1868 ko martxoaren 20an, apeza izan zen. Idazle moduan agertzen zaigu “Harosteguy” eta “Duhalde” ezizenekin. Informazio gehiago hemen. |
Orhi mendiko tontorra: Orhiko txoria, Orhira tira
