2013(e)ko abenduaren 28(a), larunbata

2013-12-27, Gabon Kantak, argazkiak

Atzoko egunean, Eguberri Kantak kantujira dela eta, hona hemen hartutako argazkiak:

Klik egin irudiaren gainean argazkiak hartzeko

2013(e)ko abenduaren 26(a), osteguna

ERRIGORATIK ZORIONAK Plentzia Kantagunekoentzat

Mezu hau eta bideo hau jaso ditugu eskerrak emanez:

Igorlea: ERRIGORA <errigora@gmail.com>
Data: 2013(e)ko abenduak 20 13:50
Gaia: ERRIGORATIK ZORIONAK
Hartzailea:

Mila esker egin duzuen lanagatik. Pausuz-pausu, goazen Euskal Herri eraikitzera! 
ZORIONAK ZURI ERE!
Zoriondu eta bidali mezu hau zuen inguruan ekimen hau posible egin duten guztiei

Lortu dugu!


2013(e)ko abenduaren 22(a), igandea

Greziako itsasontzia

Abesti honek askatasunari kantatzen dio, hitzak eta musika Lluís Llach konpositore eta abeslariarenak dira. Euskal hitzak Xabier Leteri zor dizkiogu eta ikusten da itzulpen hutsa ez dela.
VAIXELL DE GRÈCIA
Kataleneraz (jatorria)Euskal bertsioaGaztelaniako bertsioa
Si per les albes veieu passar un vaixell
besant les aigües del mar bressol dels déus,
feu-li senyal, que pugui veure on som
i navegar amb nosaltres cap al nord.

Si no duu xarxa, ni orsa, ni timó,
no penseu mai que ho hagi perdut tot,
que el poble sempre podrà inflar el velam
per guanyar onades fetes de por i de sang.

Vaixell que plores igual que plora el meu,
que duus la pena i el dol que porta el meu,
vaixell de Grècia, que no t'enfonsi el tro,
infla les veles que anem al mateix port.
Itsaso gaindik ikusten baduzu
gure gogoa daraman ontzia
ez (e)zazu pentsa galduta doanik
argitzen baitu goizeko eguzkiak.

Hainbeste amets, negar ta desio
ez du ekaitzak ondora botako
salbatuko da goizeko ontzia
kaiaren bila hegaka joateko.

Arraun berriek eramango dute
bide zaharretik askatasunera
oihal zuriek haizea bildurik
gure arnasa biltzen den batera.

Ez du ekaitzak hondora botako
salbatuko da goizeko ontzia.
Si al amanecer veis salir una nave
besando las aguas del mar, cuna de
los dioses, hacedle señal que quiere
ver donde nos hallamos y
navegar con nosotros hacia el norte.

Si no lleva red, ni orza ni timón
no penséis que el bote se ha perdido,
que siempre la gente podrá hinchar las
velas y ganar olas hechas de miedo
y cansancio.

Nave que lloras igual que yo que llevas
la pena y el dolor que yo, nave de
Grecia que no te hunda el trueno, hincha
las velas que vamos al mismo puerto.


Lluís Llach-en Vaixell de Grècia abestia

2013(e)ko abenduaren 21(a), larunbata

74ko Apirila

1974ko apirilaren 25ean Portugaleko iraultza hasi zen "Grândola, vila morena" abestia irratian entzutean. Portugaleko iraultza gogoan izanik Lluís Llach katalandarrak abesti hau konposatu zuen.
ABRIL 74
Kataleneraz (jatorria)Euskal bertsioaGaztelaniako bertsioa
Companys, si sabeu
on dorm la lluna blanca,
digueu-li que la vull
però no puc anar a estimar-la,
que encara hi ha combat.

Companys, si coneixeu
el cau de la sirena,
allà enmig de la mar,
jo l'aniria a veure,
però encara hi ha combat.

I si un trist atzar m'atura
i caic a terra,
porteu tots els meus cants
i un ram de flors vermelles
a qui tant he estimat,
si guanyem el combat.

Companys, si enyoreu
les primaveres lliures,
amb vosaltres vull anar,
que per poder-les viure
jo me n'he fet soldat.

I si un trist atzar m'atura
i caic a terra,
porteu tots els meus cants
i un ram de flors vermelles
a qui tant he estimat,
quan guanyem el combat.
Burkideak, baldin badakizue
ilargi zuriak non egiten duen lo,

esaiozue maite dudala

baina ezin naitekeela joan beregana
oraindik borroka dagoelako.



Burkideak, itsaslaminaren gordelekua

ezagutzen baduzue

han, itsasoaren erdian

bere bila hurbilduko nintzateke
baina oraindik borroka dago.


Eta halabehar ilun batek jotzen banau

eta lurrera erortzen banaiz

hartu nire kantu guztiak eta

lore gorri sorta bat, eramateko
horrenbeste maite izan dudanari,

borroka irabazten badugu.

Burkideak, udaberri libreak

bilatzen badituzue,

zuokin joan nahi dut

haiek bizi ahal izateko
udari egin nintzelako.


Eta halabehar ilun batek jotzen banau

eta lurrera erortzen banaiz

hartu nire kantu guztiak eta

lore gorri sorta bat, eramateko
horrenbeste maite izan dudanari,

borroka irabaztean.
Compañeros, si sabéis
donde duerme la luna blanca
decidle que la quiero pero que
no puedo acercarme a amarla
porque aún hay combate.

Compañeros, si conocéis
el refugio de la sirena
allá en medio del mar,
yo me acercaría a buscarla
pero aún hay combate.

Y si un triste azar me detiene
y doy en tierra
llevad todos mis cantos
y un ramo de flores rojas
a quien tanto he amado,
si ganamos el combate.

Compañeros, si buscáis
las primaveras libres
con vosotros quiero ir
que para poder vivirlas
me hice soldado.

Y si un triste azar me detiene
y doy en tierra
llevad todos mis cantos
y un ramo de flores rojas
a quien tanto he amado,
cuando ganemos el combate.


Lluís Llach-en April 74 abestia

2013(e)ko abenduaren 20(a), ostirala

Ez da hau, burkideak

1978. urtean Lluís Llach abeslariak El meu amic el mar diskoa argitaratu zuen eta bertan Companys, no és això abestia zekarren. Harrigarria da denbora aurrera joan arren nola abesti batzuek gaurkotasuna ez duten galtzen, oraintxe honetan ere: Ez, lagunok, ez zen hau.
COMPANYS, NO ÉS AIXÒ
Kataleneraz (jatorria)Euskal bertsioaGaztelaniako bertsioa
No era això, companys, no era això
pel que varen morir tantes flors,
pel que vàrem plorar tants anhels.
Potser cal ser valents altre cop
i dir no, amics meus, no és això.

No és això, companys, no és això,
ni paraules de pau amb garrots,
ni el comerç que es fa amb
els nostres drets,
drets que són, que no fan ni desfan
nous barrots sota forma de lleis.

No és això, companys, no és això;
ens diran que ara cal esperar.
I esperem, ben segur que esperem.
És l’espera dels que no ens aturarem
fins que no calgui dir: no és això.
Ez zen hau burkideak, ez zen hau.
Horrenbeste lore hiltzeko zergatia,
horrenbeste malko isurtzeko
zergatia. Agian kementsuak izan
beharko gara berriro eta ezetz esan.
Lagunok, ez da hau.

Ez da hau burkideak, ez da hau.
Bakezko hitzak kartzelarekin,
gure eskubideen salesrosketa
benetako eskubideak, saltzen
ez direnak. Kartzela berriak
lege itxurapean.

Ez da hau burkideak, ez da hau.
Itxaron behar dugula esango digute.
Eta seguru itxarongo dugula.
Geldituko ez garenon itxaronaldia
izango da eta azkenean ez dugu
esan beharko: ez da hau.
No era esto compañeros, no era esto
por lo que murieron tantas flores,
por lo que lloramos tantos anhelos.
Quizás debamos ser valientes de
nuevo y decir no, amigos, no es esto.

No es esto compañeros, no es esto,
ni palabras de paz con barrotes
ni el comercio que se hace con
nuestros derechos,derechos que son,
que ni se hacen ni se deshacen.
Nuevos barrotes bajo forma de leyes.

No es esto, compañeros, no es esto;
nos dirán que hace falta esperar.
Y esperaremos, bien es cierto que
esperaremos. Es la espera de los
que no nos detendremos hasta que
no sea preciso decir: no es esto.


Lluís Llach-en Companys, no és això abestia

2013(e)ko abenduaren 4(a), asteazkena

2013-12-06 eta 07, kantujira eta kanpai-hotsak



Abenduaren 6a San Nikolas ospatzeko kantujira bat antolatu izan da eta trikiarekin batera aterako gara, hauxe da deialdia:
  • Eguna: abenduaren 06an, ostirala 
  • Ordua: 13:30etan
  • Tokia: Urizarra tabernan


Abenduaren 7rako Plentzia Telebistak dei bat zabaldu du laguntza eta elkar lana eskatuz Gabonetako kanpai-hotsak inguruko jaia bideoan grabatzeko, hauxe da deialdia eta artikulu honen iruzkinean Plentzia Telebistak egin digun gonbitea irakur dezakezu:
  • Eguna: abenduaren 07an, larunbata 
  • Ordua: 19:00etan
  • Tokia: Astilero edo Untziola plazan

2013(e)ko abenduaren 3(a), asteartea

2013-12-03, Euskararen Eguna

Euskararen Eguna abenduaren 3a izan arren, guk aurreko larunbatean ospatu genuen. Hemen hartutako argazkiak:
Klik egin irudiaren gainean argazkiak hartzeko

2013(e)ko abenduaren 2(a), astelehena

Geografía de un cuento

Herri-kantak aipatzen ziren Canciones, lenguas y genes: trazando la historia de los grupos humanos artikuluan. Lan horrekin zerikusia du beste artikulu honek, baina gaia desberdina da kontakizunak eta ipuinak ikertzen direlako. Herri-kantak bezala, ipuinak ere kulturarekin lotuta daude eta gizartearekin batera bilakatuz aldaerak hartzen ditu.



Laburpena:
A las variantes de un elemento cultural dado se les pueden aplicar las técnicas estadísticas desarrolladas en el campo de la genética de poblaciones, y obtener así información valiosa relativa al modo en que se han ido diferenciando a partir, supuestamente, de un ancestro común. Eso es lo que ha hecho un grupo de investigadores radicados en Australia y Nueva Zelanda, que han estudiado las variantes de un elemento cultural -un cuento popular- a lo largo y ancho de Europa.

Para ello han escogido el cuento The Spinning-Woman by the Spring (o The Kind and the Unkind Girls) que se encuentra extendido por toda Europa y parte de Asia.
...
 

La imagen general que se obtiene es que las variantes del cuento se agrupan a lo largo del continente europeo de acuerdo con áreas geográficas muy bien definidas, con la única salvedad de la quinta agrupación, que quizás refleje la influencia que tuvo la expansión vikinga que comenzó en el siglo IX en las Islas Británicas, así como la de redes comerciales, como la Liga Hanseática, que comunicaron los países ribereños del Báltico con las Islas Británicas a partir del siglo XIII. El geográfico es, con diferencia, el factor de diferenciación más importante en términos absolutos. No obstante, al de la geografía se añade también el efecto del grupo etno-lingüístico, que es importante; como se ha señalado más arriba, 10 Km de distancia entre dos variantes de diferente grupo etno-lingüístico equivalen a 100 Km entre dos variantes del mismo grupo, lo que quiere decir que la identidad etnolingüística constituye una importante barrera a la transmisión de elementos culturales como son los cuentos. El linaje cultural (representado por la lengua de la población), sin embargo, no ejerce un efecto muy marcado sobre la diversidad de variantes del cuento.
...





Artikulu osoa:
http://ilevolucionista.blogspot.com.es/2013/11/geografia-de-un-cuento.html



2013(e)ko abenduaren 1(a), igandea

Yerushalayim shel zahav (Jerusalem of Gold)


La israelí autora del himno 'Jerusalén de Oro', reconoció antes de morir haberse basado en una nana euskaldun 
La canción 'Jerusalén de oro', compuesta en 1967 por Naomi Shemer, está considerada como el segundo himno oficial de Israel, y ha sido incluida en numerosos filmes, como 'La Lista de Schindler'.

Una persistente polémica sobre el origen de la canción persiguió en vida a la autora, que siempre negó haberse inspirado en una tradicional canción de cuna euskaldun. Antes de su muerte en 2004, Shemer confesó a un colega que, inconscientemente, podría haberse basado en alguna nana vasca, según informa el diario israelí Haaretz.

Diversos expertos como el bertsolari Andoni Egaña, apuntan que podría tratarse de la melodía tradicional que utilizó Xenpelar en 'Salbatoreko Ermitan'. Otras fuentes identifican la misteriosa canción de cuna como un canto tradicional vasco titulado 'Bart hamarretan'.  
[gehiago irakurtzeko hemen sakatu]


Ikus eta entzun ditzagun hiru abestiak eta haien arteko aldeak eta antzekotasunak azter itzazu zu zeuk.

Lehenik eta behin 'Jerusalem of Gold' entzun dezagun bideo hau ikusiz:
Schindler's List (1993). Jerusalem of Gold (1967)

Ondoren, askoz zaharragoak diren bi euskaldun doinu entzun itzazu.

Aurrena 'Bart amarretan' edo 'Bart hamarretan' euskera normalizatuan idatzia, Markina-Xemein aldean jaso izan zen:

Hiru Truku taldea, "Mendebaldeko euskal baladak" diskotik hartuta
Bart amarretan

Bart amarretan dontzella nintzan
amaiketako senarra
gaubeko amabi santuetarako
gelditu nintzan bakarra.
Sentimentua, sentimentua
andiago penea:
ordu beteko senarragaitik
alargun gelditutea.

Eta ondoren 'Salbatoreko ermitan' abestia Xut Fanfarrea emanik, honekin batera Joan Frantzizko Petrirena (Xenpelar) bertsolariaren bertsoak agertzen ditugu ere:

Xut Fanfarre taldea, "Xut" diskotik hartuta
Salbatoreko ermitan
Joan Frantzisko Petrirena (Xenpelar)

 1
 Milla zortzireun irurogeita
 irugarrengo urtian
 Asensiyoz zan erromeriya
 Ermita txiki batian
 mundu onetako arrokeriya
 animentzako kaltian,
 bi dama gazte ikusi ditut
 ezin pasarik, atian.

 2
 Lujoz jantzita ikusi ditut
 erromeriyan bi dama
 elizarako erropa gabe,
 etxian aita ta ama
 zori gaisto jarri zituzten
 alabak eta kabana
 banadadiak fameliyara
 errenta gutxi darama.

 3
 Barrena sartu ziradenian
 parrez negoen atzetik,
 dudarik gabe promes egin da
 juanak ziran etxetik,
 nobiyo on bana eskatzen zuten
 lendabiziko itzetik,
 Salbadoriak libra gaitzala
 neska zarraren gaitzetik.

 4
 Neregatikan esango dute
 -pikaro begi luzia,-
 ayen orduko arrokeriyan
 kokotzeraño asia,
 ez det batere gezurrik esan,
 ala berian pasia;
 pobriarentzat ezta tokatzen
 aberetzaren klasia.

 5
 Salbadoria bixitatuta
 prestatu diran soruan
 beren burua errespetatzen
 aundi mendien moduan
 abanikorik zuten edo ez
 oraiñ ezdaukat goguan,
 zikiñ mantxarik etzan arkitzen
 oyen belarri onduan.

 6
 Meriñakia azpitik eta
 gañetik traje arrua,
 oyen bueluak bazirudiyen
 galera edo karrua;
 gorputz ederrak aita ta liraiñ,
 zuri gorriya larrua,
 batek zudurra galanta zuen,
 ¡a ze oliyo jarrua!.

 7
 Meriñakia azpitik eta
 gero soñeko gorriya,
 lasaitasunak galdu ez ditzan.
 kortsiatua gerriya,
 zapatatxuak txarolatuak,
 bega engañagarriya,
 eta buruko pañuelua
 frantzes modura jarriya.

 8
 Gorputz guziyan seda ta zinta
 gerriyan berriz kortsia,
 arritzen giñan damatxu-oyek
 kotxe gabe etortzia;
 gustatzen zaya aundi mendiyen
 moda berriyak artzia,
 oraindik oyei gerta liteke
 beste moduban jartzia.