2020(e)ko azaroaren 17(a), asteartea

Andozeko Ibarrean

Bereterretx pastorala 2005eko uztailaren 24an eta 31n eman zen. Arizaleak Ligi-Atherei, Lexantzü-Zunharre eta Etxebarre herrietakoak izan ziren, eta idazlea Pier-Paul Berzaitz izan zen. Pastoraletan azken perediküa kanta batekin bukatzen da eta kanta horrek garrantzi handia izan ohi du. Bereterretx pastoralaren azken kanta Andozeko ibarrean izan zen.


Pastoralaren afitxa, eta EiTB-k prestatutako pastoralaren liburuxka

Andozeko ibarrean aurkitzen da Ezpeldoi etxaldea eta bertan erahil zuten, Pazko egunez, Erramun Bereterretx zalduna. Hilketa hau ulertzeko, gogoratu behar da XV. mendean Euskal Herria anai-arreben arteko gerra batzuean itota zebilela: oñaztarren eta ganboarren arteko gerra mendebaldean, eta, ekialdean zein iparraldean agramondarren eta beaumontarren arteko gerra. Gehiago jakiteko, entzun Bereterretxen heriotza izenburuko podcasta eta ikusi berria egunkariak osatu duen orri hau.

Jarraian abestiaren hitzak eskaintzen ditugu eta horiekin batera nolabaiteko itzulpen librea:
ANDOZEKO IBARREAN
Heltzen delarik Bazko bere tenorean,
harpe zilo barnetan, iraztorra berdeetan,
arroka ixiletan, erreka gordeetan,
irrintzin bat jeikitzen da gaüaren erdian
Andozeko ibarran, Andozeko ibarran.

Herrian baratü zaikü oihartzün ozena,
herraren altarean odolaren saria.
Maitasünaren botza Ezpeldoiko hargian.
Bereterretx, hire auhena herritarren gogoan
Andozeko ibarran, Andozeko ibarran.

Eüskaldünak nahi dü izan libro etxean,
arbasoen lürretan besteen errespetüan.
Damürik, mentez mente ebilirik galtzeetan,
atzo, egün den bezala, arranoen menpean
Andozeko ibarran, Andozeko ibarran.

Jauna begira ezazü heben dügün bizia,
azkena galdü gabe Eüskaldün jentea,
bere mintzajeareki Herri bat zabala,
Bereterretxen odoletik beikira gü ere
Andozeko ibarran, Andozeko ibarran,
Bereterretxen odoletik beikira gü ere
Andozeko ibarran, Andozeko ibarran.
Al llegar el tiempo de la Pascua,
dentro de las cuevas, en los verdes helechales,
en las mudas rocas, en los arroyos escondidos,
se levanta un grito en medio de la noche
en el valle de Andoze, en el valle de Andoze.

Ha quedado en el Pueblo un eco estridente,
el pago de la sangre en el altar del odio.
La voz del amor en el portal de Ezpeldoi.
Bereterretx, tu lamento en la memoria del pueblo
en el valle de Andoze, en el valle de Andoze.

El vasco quiere ser libre en su casa, en la
tierra de sus antepasados respetando a los demás.
Desgraciadamente, derrotados siglo tras siglo,
ayer, igual que ahora, dominados por los buitres
en el valle de Andoze, en el valle de Andoze.

Señor mira la vida que aquí tenemos,
sin perder aún los vascos la última (batalla),
un gran pueblo con su propia lengua,
puesto que somos de la sangre de Bereterretxe
en el valle de Andoze, en el valle de Andoze,
puesto que somos de la sangre de Bereterretxe
en el valle de Andoze, en el valle de Andoze.
                           Hitzak eta musika:  Pier-Paul Berzaitz

Andozeko ibarrean. Hitzak eta musika: Pier-Paul Berzaitz

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina