Xabier Iratzeder, jatorrizko izen-deiturez Jean Marie Ihartza (Donibane Lohizune, Lapurdi, 1920ko urtarrilaren 4a - Beloke, Lapurdiko Ahurti, 2008ko urriaren 13a) euskal idazlea eta abadea izan zen. 1987an Afrikara joan zen misiolari lanetara eta itzuli zenetik Beloken bizi zen. Euskaltzain osoa zen 1962az geroztik. Olerki, antzerki, eta kantu ugari sortu zituen, beti ere kristautasuna oinarri. Eliz katolikoaren Liturgia euskaraz lantzeko sormen lan eta moldaketa ugari ere egin zituen. |
ORREAGA | |
Zuhaitzetan den ederrena da
oihan beltzian pagoa...
Orreagako mendi gainetan
badabil euskal-gogoa:
Galernen eta gerlen artetik
mendetan barna xut doa,
pagadoietan ixilik onduz
Europakoen geroa.
Zenbat gerlari, sarraskiz gose,
odolez eta suz hordi,
Europatarrak zanpatu nahiz
iragan denik horgaindik!
Ibañetako mendi lepoa
heietaz mintza baladi,
aipa letzazke lehen-lehenik
Arrolan eta Karlandi.
Buru-gabetu, bihotzez hustu
jendalde lehertuekin,
mundu guztia nahiko zuten,
beren azpiko bategin.
Euskal jendeak, denen gatik xut,
gogor jeikitzen du jakin
mendi gain hautan, burua gora,
gizonak gizon dagotzin.
Indarkeriak ezarri mugak
kraskatzen hasi orduko,
Euskal gogoa noiz da
jauziren arranoaren pareko?
Azpilkueta bezein kartsuko
eta jakintza gaitzeko
gizon libroak noiz ote dire
Orreagatik jaliko?
Zoin den pizgarri mendietarik
jauzika doan xirripa...
Euskal-semeak, Aiten gogoa
bihotz guziaz hurrupa!
Altxa burua, denek bat kanta:
Euskal Gudua gaur aipa:
Entzunik zuen irrintzina,
xutik jar dadin Europa!
| El haya es el más bello de los
árboles del negro bosque"
Sobre los montes de Roncesvalles
anda el alma de los vascos:
Entre guerras y galernas permanece
en pie a lo largo de los siglos,
madurando en silencio
en los hayedos el futuro de Europa.
Algunos guerreros, deseosos de matanzas,
sedientos de sangre y fuego,
queriendo aplastar a los
europeos han pasado por aquí.
Si el collado de Ibañeta
pudiera hablar de ellos
mencionaría en primer lugar
a Roldán y Carlomagno.
Habrían querido descabezar,
robar el corazón y oprimir
a todos los pueblos,
hacer vasallo a todo el mundo.
Mas el pueblo vasco, siembre en pie,
ha sabido levantarse,
para que en estos montes el hombre
siga siendo hombre, con la cabeza alta.
Puestos ya a romper las fronteras
impuestas por la violencia,
¿Cuándo volará el alma vasca
igual que el águila?
¿Cuándo saldrán de Roncesvalles
hombres libres,
tan sabios y fervorosos
como Azpilkueta?
El riachuelo que baja saltando
del monte es tan atractivo...
Hijos de la patria,
¡bebed con todo vuestro corazón
el espíritu de vuestros padres!
Alzad la frente y cantad todos a una,
la Guerra de los Vascos, para que oyendo
vuestro grito, se ponga en pie Europa.
|
Hitzak: Xabier Iratzeder | |
Orreaga 778. Hitzak: Xabier Iratzeder. Musika: Benito Lertxundi.

iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina