Goazen itsasora

Fernando Artola Sagarzazu, Bordari, 1910eko otsailaren 14an jaio zen Hondarribian. EAJ-ko alderdikide egin zen 1931n, ondorioz 1936an gerra heltzean Bidasoaren beste aldera ihes egin behar izan zuen. Itzultzean kartzela ezagutu zuen. Gero, hemengo gerra bukatu ondoren, Fernandok aliatuentzat egin zuen lan klandestinitatean, nazien guda-galtzearekin Franco desagertuko zela espero baitzuen EAJk. Baina ez, diktadurak sendo jarraitu zuen eta orduan Fernando Artola euskara eta euskal kulturaren alde lanean hasi zen buru belarri. Fernando Artolak garaiko aldizkari eta egunkari ugarietan idatzi zituen testuak, hainbat ezizen erabiliaz, Bordari egin zen bereziki ezagun. Euskaltzaindiak urgazle izendatu zuen 1961ean, esan daiteke bereziki bi mailatan saiatu zela Fernando: batetik bertsolaritza munduan; eta bestetik lexikoan, Hondarribiko marinelen hitzak bildu zituelako.

Olaxta liburuaren olerkiak 50eko hamarkadan idatzi zituen Fernandok, bere Hondarribi itsas-herri maiteari eskainitako 40 olerki. Geroago, 1975. urtean, bere semeak, Txomin Artolak, bertako zenbait olerki musikatu eta bere lehen diskoa argitaratu zuen, berorri esker iritsi da hainbeste jenderengana Bordariren hainbat olerki. Adibidez: Txakurraren partia, Alargunaren negarra, etab. Hona hemen Goazen itsasora olerkia:

GOAZEN ITSASORA
Jeiki, jeiki, mariñelak! Guazen oro itxasora Uartzean euzki ederra Laister agertzera doa Goiz ñabarra, urdin-ubela gorri-gorrituko da. Goazen, goazen, itxastarrak! Dei egin du patroyak Atzar gaiten, jaiki bizi Utzi maindire ta oyak Itxasotik zeruraiño Egiteko otoyak. Ariñ, ariñ! Alkar biziz Gure indarrez treñera Ezkifaya ta ontziya Alkar ongi ibiltzen gera Jauna lagun, arrantzakin biurtuko kaiera. Kendu, kendu! Bidetikan Olatu eta auiñak aize-Iparrak utzi nai du Itxas bare berdiña Guk errex atzemateko Bear degun txardiña. Ernai, ernai! I, gaztetxo Argitu itzak begiak Urrunean bai aldiran Multsoan egaztiak Zantzun ori aski degu An izango arrraiak. Entzun, entzun, lemazaina! Urrunago jun gabe Txardiñ edo beste zerbait Emen bertan badaude argi-uera bizi-bizia Ona begien pare. Bete, bete, treñerua! Au dek arrai ballara! Txopa dena betea ta Gañezka antoparak Ontzikoak irriparrez Dabiltz arat'onara.	Arriba, arriba, marineros! vamos a la mar. Pronto asomará un hermoso sol al borde del agua. La mañana de color cárdeno y pardo se volverá roja roja. Vamos, manos, msrinos! ha llamado el patrón. Despertémenos, lavantémonos rápidamente, dejemos las sábanas y las camas para rezar al cielo desde la mar. Rápidamente! Todos juntos con nuestra fuerza en la trainera, la tripulación y la embarcación se conjuntan perfectamente. Dios mediante, volveremos al puerto con pesca. Quítense de nuesto camino el oleaje y las olas el viento norte quiere dejar el mar plano y en calma para que nosetros encontremos fácilmente la deseada sardina. Atento, Atento! tú, jovencito abre bien los ojos si a lo lejos se ven aves agrupadas ese signo nos es suficiente allí se encontrará el pescado. Oye, oye, timonel! sin ir más lejos aquí mismo hay sardina u otra especie aquí ante nuestro ojos argi-uera muy vivos. Llenar y llenar la trainera! Qué cantidad de pescado! La popa totalmente llena y las antoparas rebosando Los del barco sonrrientes andan de un lado a otro.
Hitzak: Fernando Artola (Bordari)

Goazen itsasora. Hitzak: Fernando Artola (Bordari). Musika: Txomin Artola.