2014(e)ko irailaren 29(a), astelehena

Ardiak lerro-lerro

Poema hau Mixel Camino gaztearen oroitzapenez egin zuen Manexek. Mixel Camino gaztea Donazaharrekoa zen eta Andeetako musika oso gogoko omen zuen, horrela Hego Ameriketara bidaia egin zuen eta Argentinan hilik aurkitu zuten bide bazter batean, heriotza argitu gabe geratu zen. Guzti honegatik, Astira mendia edo Ardiak lerro-lerro kantaren doinuari Andeetako oiartzuna antzemeten zaio.

   Ardiak lerrro-lerro (Astira mendian)   

   Ardiak lerro-lerro mendi maldan doatzi
   haize firfira batek deituz gorago beti.
   Ibai zola erreketan denak lotan sartzen dira.
   Zoin amultsua zautan gaua jasten mendira!

   Egunaz ixil bazen, gauaz pizten mendia.
   Belar punta bakotxak nasai dakar bizia.
   Gaztain ondotan kukuak joiten dauku soinua
   eta izarrekilan pestan dugu zerua.

   Oroituko naiz beti Arradoiko bazterrez,
   horrarat so gelditu bainaiz maiz bi begiez.
   Bainan orain ezin dut zangorik hor finkatu,
   bizi bihurri hunek bainau hortik urrundu.


   (Hitzak: Manex Pagola) 

Manex Pagola

La letra y música de Ardiak lerro lerro son del poeta y cantante Manex Pagola. El poema lo componen tres estrofas, cada estrofa cuenta con cuatro frases y las rimas van primer con segunda y tercera con cuarta, así tenemos:
1        doatzi | beti        dira | mendira

2        mendia | bizia        soinua | zerua

3        bazterrez | begiez         finkatu | urrundu

Es un poema triste. Nos situamos en un lugar lejano al que se ha debido emigrar o exiliar, y desde allí se recuerdan los tiempos pasados en la montaña y en la borda de la ladera del Arradoi. Las dos primeras estrofas nos describen la vida en la montaña contraponiendo el día y la noche.

Ardiak lerro-lerro mendi maldan doatzi
haize firfira batek deituz gorago beti.
Ibai zola erreketan denak lotan sartzen dira.
Zoin amultsua zautan gaua jausten mendira!
El día y el atardecer

Las ovejas van alineadas por la ladera del monte
un leve viento las llama/empuja cada vez más arriba.
En la hondonada de la regata todas se duermen.
Qué cariñosamente cae la noche sobre la montaña.
Egunaz ixil bazen, gauaz pizten mendia.
Belar punta bakotxak nasai dakar bizia.
Gaztain ondotan kukuak joiten dauku soinua
eta izarrekilan pestan dugu zerua.
La noche

Callada de día, a la noche se enciende la montaña.
Cada punta de hierba trae la vida abundantemente.
Al lado del castaño el cuco nos canta su melodía
y con las estrellas tenemos el cielo de fiesta.
Oroituko naiz beti Arradoiko bazterrez,
horrarat so gelditu bainaiz maiz bi begiez.
Bainan orain ezin dut zangorik hor finkatu,
bizi bihurri hunek bainau hortik urrundu.
Recuerdo y nostalgia

Siempre recordaré el lugar de Arradoi hacia
allí he mirado frecuentemente con mis dos ojos.
Pero ahora no puedo poner mis pies en Arradoi,
esta cruel vida me ha alejado de allí.


Musika eta hitzak: Manex Pagola

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina